Szkolny Klub Turystyczno - Krajoznawczy Dreptaki istnieje od 20. lat. Powstał z myślą o rozszerzeniu oferty edukacyjnej Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 30 im. Powstańców 1863r w ramach Oddziału Stołecznego PTTK im. Aleksandra Janowskiego w Warszawie dzięki zaangażowaniu grupy nauczycieli pragnących wesprzeć dzieci i młodzież w rozwoju swoich uzdolnień – a rodziców w rozwoju umiejętności wychowawczych – dając narzędzia i włączając ich w działania klubu – dzięki osobistemu zaangażowaniu i pomysłowi pana Radosława Potraca.

 

W założeniu początkowo było stworzenie formalnej grupy działającej z wykorzystaniem metodyki harcerskiej oraz uwzględnieniem metody projektów i metody globalnej, która wypełniłaby lukę tematyczną i edukacyjną na terenie dzielnicy Praga Północ - oraz w zamierzeniu na przyszłość - dałaby dzieciom umiejętności i wiedzę, na jaką nie ma czasu w szkole (choćby praca z mapą, orientacja w terenie, samoobsługa, korzystanie z narzędzi cyfrowych – gps, umiejętność korzystania z komunikacji alternatywnej, prowadzenie dzienników, notatek itd.) wraz ze zdobywaniem Odznak Turystyczno – Krajoznawczych – rozwijających zainteresowania historią, krajoznawstwem.

 

Początkowo spotkania odbywały się raz w miesiącu, weekendowo. Każdy spacer tematyczny połączony był ze zwiedzaniem muzeum lub innej placówki kultury – do każdego tematu przygotowana była karta pracy oraz zadania utrwalające pozyskaną wiedzę – i trwał on około 5. godzin.

Wkrótce okazało się, że istnieje zapotrzebowanie na większą liczbę akcji, więc klub – popularnie znany jako Dreptaki - zaczął organizować spotkania, spacery i imprezy dla uczniów szkoły i nie tylko. Oferta rozwinęła się o gry miejskie, projekty miejskie, współpracę z muzeami i placówkami edukacyjnymi.

 

Przez dwadzieścia lat pracy swoim zaangażowaniem i czasem wolnym wsparli działania nauczyciele szkoły:

- pani Agnieszka Jank Soporowska,

- pani Wioletta Kłos

- pani Małgorzata Wojtaś oraz działacze Oddziału Stołecznego PTTK im. Aleksandra Janowskiego i pracownicy Stowarzyszenia Rodziców Dzieci z Autyzmem "Krasnal":

- pani Agnieszka Siekan

- pani Iwona Zbrzeźna

- pani Monika Wojciechowska Niedzińska

 

Osobą prowadzącą – prezesem Klubu od początku jest nauczyciel - pedagog specjalny – pan Radosław Potrac – instruktor turystyki kwalifikowanej, przewodnik i przodownik turystyki pieszej, instruktor krajoznawstwa, historyk, archeolog podwodny.

​

Nieocenionym wsparciem Dreptaków okazali się rodzice - ci, którzy byli raz lub dwa na wycieczce - wracali z innymi, i w ten sposób liczebność każdego ze spacerów rosła (najmniej ok 20 osób, najwięcej 105 osób na jednym spacerze). Dzięki ich wsparciu oraz opiece – można było rozwinąć działania Klubu – zostali naturalnymi partnerami działań oraz częścią rozwijającego się projektu. Stali się naturalną częścią projektu.

 

Po niemal czterech latach działalności – od 2008 roku - poszerzono działania o współpracę z lokalnymi organizacjami, muzeami, wkrótce teren działania rozszerzył się do poziomu całej Warszawy. Dzisiaj Dreptaki stale współpracują z kilkunastoma muzeami, uzyskując wsparcie w postaci  nieodpłatnych wejść z grupą do placówki.

 

Są to m. in.:

- Muzeum Warszawy,

- Muzeum Warszawskiej Pragi,

- Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN,

- Muzeum Niepodległości (Szucha, Pawiak, Cytadela Warszawska, Pałac Przebendowskich) – wspólna organizacja gier miejskich – Śladami Powstania Styczniowego i Bitwy Warszawskiej 1920,

- Muzeum Wojska Polskiego,

- Muzeum Powstania Warszawskiego,

- Muzeum Historii Pożarnictwa,

- Muzeum Narodowe,

- Muzeum Katyńskie,

- Muzeum Karykatury i wiele innych.

​

Kiedy grupa się poznała, zgrała - doświadczyła wspólnych przygód na różnych płaszczyznach - utworzył się zespół rówieśniczy - który zaczął przejmować część odpowiedzialności za działania klubu. W ten sposób wdrożony został element samorządności oraz program „Starszy brat, starsza siostra”. Uczniowie absolwenci włączają się od lat w pracę Klubu – wspierając młodszych kolegów, organizując im dodatkowe działania oraz uczestnicząc w edukacji rówieśniczej.

​

Opiekunowie Klubu z dziećmi włączyli się w organizację gier miejskich, opieki nad rówieśnikami, stały się “starszymi braćmi i starszymi siostrami”. W klubie wykształcili się liderzy, którzy po opuszczeniu szkoły realizowali swoje zainteresowania na kolejnych etapach edukacji. Wokół klubu powstał wianuszek organizacji i przyjaciół lokalnych i dalszych. Organizacja pracy stała się łatwiejsza, i włączyły się w nią dzieci i rodzice. Klub ma stałych uczestników, którzy przez lata uczestniczą w jego działaniach, co sprzyja stałości tych działań.

 

W wyniku współpracy z przedstawicielami dziecięcymi i rodzicami stworzony został system motywacji oparty na odznakach PTTK i własnych odznaczeniach - podziękowaniach, dyplomach – wpłynął on na wzrost poziomu motywacji, pomógł w budowie marki SKKT oraz przyniósł wymierne efekty w postaci budowy wsparcia na zewnątrz.

 

Środki na działalność Klubu pozyskiwane były przez lata na różne sposoby - od funduszy PO FIO poprzez Warszawskie Inicjatywy Edukacyjne i zbiórki wśród znajomych i przyjaciół organizowane na konkretne działania – jak choćby Daj hamaka dla Dreptaka – Mamo, tato idę w las.

W tym czasie klub wzbogacił się we własny sprzęt: koszulki klubowe z logo, czapeczki, własne znaczki typu button, plakietki i wszystkie te elementy, które budują markę. Reklama szeptana doprowadziła do powiększenia grupy odbiorców, a kolejne działania przyniosły bardziej wymierne sukcesy - jak choćby tytuły najlepszego SKKT na Mazowszu dwukrotnie (2014, 2015), 4 miejsce w Polsce (kiedy takie konkursy się odbywały - 2013), w końcu Odznaki Honorowej Ministerstwa Sportu i Turystyki - “Za Zasługi dla Turystyki” oraz dwukrotne certyfikaty jakości Polskiej Organizacji Turystyki i PTTK “Organizator Godny Polecenia” i Brązową Honorową Odznakę PTTK.

​

Równie wymierne okazały się sukcesy mierzalne jakościowo i ilościowo. Przez 20 lat odbyło się grubo ponad 650 imprez: spacerów, wycieczek, w których udział wzięło ponad 12 tys. osób. Powstało w tym czasie wiele opracowań metodycznych i tras turystycznych publikowanych w periodykach PTTK takich jak miesięcznik „Biwak” i wielu innych.

 

Były to między innymi trasy:

historyczne:

Śladami Powstania Styczniowego

Śladami Powstania Warszawskiego

Śladami Powstania Listopadowego

Śladami Henryka Sienkiewicza

Śladami Cichociemnych

Śladami Żołnierzy AK

Śladami Janusza Korczaka

Warszawa Wielokulturowa

- przygodowe (krajoznawcze):

- Śladami Tajemnic Pragi

- Śladami Św Mikołaja

- Śladami Parków Warszawy

- Śladami Tajemnic Warszawy

- Śladami Wielkich Kobiet Warszawy

i wiele innych wynikających z aktualnych potrzeb i zainteresowań.

​

Klub współorganizował wiele wydarzeń na poziomie dzielnicy, miasta i województwa - Rok Korczaka - 2013, 150 rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego (we współpracy z ZG PTTK i Kancelarią Prezydenta RP), 100 rocznicę odzyskania niepodległości (Na szlakach Niepodległości) i inne.

Zorganizował też wiele gier miejskich tematycznie powiązanych z Powstaniem Styczniowym (patronem szkoły), Powstaniem Warszawskim (kontakt z Powstańcami Warszawskimi i współpraca stała z Muzeum Powstania Warszawskiego), Pragą Północ (gry miejskie związane z katowniami i działaniami NKWD po 1944 r. na Pradze Północ - z dokumentacją tych miejsc we współpracy z IPN Strzelecka), Bitwą Warszawską 1920r (we współpracy z Biblioteką Publiczną na Pradze Północ) i wiele innych - jak choćby gry miejskie ukazujące ciekawostki Pragi Północ we współpracy z najbardziej znanymi punktami lokalnej aktywności (biblioteka miejska, PSM Michałów, Muzeum Pragi i inne).

​

To co zasługuje na szczególne podkreślenie to fakt udziału w działaniach Klubu osób z niepełnosprawnością – blisko 30 procent uczestników działań, to osoby zmagające się na co dzień z niepełnosprawnością intelektualną, autyzmem, zespołem Downa. Każde z działań – wycieczki, są dostosowane do wieku uczestników (od 0 – 18 lat i starszych) oraz poziomu ich sprawności. Każda wyprawa jest dostosowana i przygotowana tematycznie do różnych grup wiekowych i możliwości dzieci – dzięki zapisom i współpracy z rodzicami.

​

Pośród działań klubu najciekawsze wydają się projekty:

- wycieczki tematyczne historyczne (projekt wieloletni),

- starszy brat, starsza siostra (edukacja rówieśnicza – polegająca na pracy z absolwentami, którzy przejmują rolę opiekunów, przewodników i uczą się zawodu – poszerzając pasje i umiejętności podczas nadzorowanej pracy z młodszymi),

- Muzeum Dwudniowe – Dreptaki od 5 lat są organizatorem projektu polegającego na przygotowaniu przez dzieci dla dzieci muzeum tematycznego – przybliżającego temat wybranego okresu historycznego – było Powstanie Warszawskie, II Wojna Światowa, Bitwa Warszawska 1920r, Powstanie Styczniowe 1863 r., Średniowiecze. Uczniowie sami wybierają temat, pozyskują wiedzę z wybranego zakresu, aranżują przestrzeń wystawową i edukacyjną – a następnie przekazują wiedzę młodszym kolegom w sposób praktyczny – muzea dwudniowe są wyjątkowym doświadczeniem edukacji rówieśniczej,

- Strażnik Pamięci Cmentarza Powstańców Warszawy – podczas zdobywania odznak i tytułów – uczniowie – dzieci związane z SKKT Dreptaki zdobyły informacje po przejrzeniu dziesiątków archiwów o funkcjonowaniu na terenie szkoły punktu selekcji ludności żydowskiej (po założeniu getta w Warszawie – źródło – Makower), odszukały i upamiętniły miejsce pochówku dwóch sanitariuszy z Placówki PCK działającej na terenie szkoły – którzy zginęli podczas odgruzowania domu przy ul. Wileńskiej w czasie – gdy po drugiej stronie trwało wciąż Powstanie Warszawskie. Tutaj dzieci nawiązały kontakt z Powstańcami Warszawskimi i pełnią w ramach wolontariatu działania wspólne z Domem Powstania Warszawskiego na Nowolipiu 22.

- Dreptakowe Podróże Małe i Duże – Mamo, tato idę w LAS – akcja zbiórki środków na hamaki dla dzieci uczestniczących w działaniach – jako forma edukacji w zakresie zrównoważonej i włączającej turystyki i współpracy z Lasami Państwowymi – budowa partnera strategicznego,

- koordynacja działań w ramach projektów miejskich: Akcja Żonkile 2022 (upamiętnienie rocznicy wybuchu powstania w getcie żydowskim), Varsavianistyczna Szkoła – Lokalny Ośrodek Edukacji Varsavianistycznej TPW, Urodziny Warszawy, Urodziny Pragi – spacery tematyczne, Drzewa dla Klimatu – Milion Drzew dla Warszawy,

- organizacja zbiórki żywności i konfekcji zwierzęcej, smyczy, szelek, kontenerów, misek – i prowadzenie dyżurów wspierających Ukraińców uchodzących przed wojną w kraju – zebrano ponad tonę darów wspierając punkty pomocowe na Dworcu Wschodnim, opiekując się grupą kolegów i koleżanek w szkole,

- oznaczanie na Pradze Północ miejsc mających pozostać pokestopami w grze Pokemon GO – nominowano 12 punktów na Pradze Pn (kapliczki, budynki – zabytki) – zdobywając głosy społeczności Wayfarer do ich uznania i promocji w ten sposób historii i walorów Pragi Północ,

- opieka nad kwaterą Powstańców Styczniowych na Cmentarzu Powązki Wojskowe – projekt zbiórek finansowych na remont kwater, wymianę słupków i krawężników, restauracji tablic,

- objęcie patronatem ogólnopolskiej akcji Tydzień Uczniowskiej Supermocy – obok CDN, Głosu Nauczycielskiego i innych instytucji edukacyjnych – nagłaśniającej potrzebę dostrzegania i rozwoju talentów i skrzydeł u dzieci i młodzieży,

- posadzenie Dębu Pamięci w Ossowie, w otulinie Muzeum Bitwy Ossowskiej podczas zlotu w setną rocznicę Bitwy Warszawskiej,

- udział w projekcie IPN – Dokumentaliści Zbrodni – oraz stworzenie autorskiego projektu dokumentacji miejsc związanych z okresem zbrodni komunistycznych,

- stała współpraca ze Stowarzyszeniem Gwara Warszawska - poznawanie, rozwój i utrwalanie gwary warszawskiej jako języka grupy lokalnej - związanej z historią miasta, dzielnicy.

 

Uczniowie – członkowie SKKT – zdobyli wiele wyróżnień, pośród których największe to:

- zwycięstwo w konkursie wojewódzkim „Poznajemy Ojcowiznę” w roku 2020,

- udział w zespołach zdobywających dwa pierwsze miejsca w konkursie WawaCraft – 2021 – EkoWawaCraft – EkoSzmulki, 2022 – HistoWawaCraft – Cytadela Warszawska

- nagroda w konkursie Drzewa dla Klimatu – Milion drzew dla Warszawy – najlepsza inicjatywa 2020, 2021

- odznaki i tytuły Strażników Pamięci Cmentarza Powstańców Warszawy – wręczanych przez Wandę Traczyk – Stawską podczas uroczystości (2018, 2022, 2024)

- Wydarzenie Historyczne Roku MHP 2024 w kategorii edukacja.

​

O Dreptakach można przeczytać tutaj:

​

https://www.facebook.com/PTTKDREPTAKI

https://dreptaki.wixsite.com/rodzinnikwarszawski

​

Film prezentujący działania:

https://youtu.be/hs‑_mYrcXEI